Een uilskuiken is dom. Een uil is wijs. Zo is het volgens de volkswijsheden. Sommige dieren worden als wijs gezien, andere als dom. Dat geldt ook voor de twee dieren die we deze maand in onze serie meditaties over dieren naar voren halen. Het gaat om het rund en de ezel.

Deze twee dieren zien we als dom. In uitdrukkingen wordt dit verwoord: ‘Je bent een rund als je met vuurwerk stunt’. Helaas waren er bij de laatste jaarwisseling weer zulke runderen. Denk maar aan die man in Swifterbant, nota bene echtgenoot en vader van twee kinderen. In het oogziekenhuis in Rotterdam kunnen ze er ook van meepraten.

Ook van een ezel heeft men geen hoge pet op. Als iemand over jou zegt: ‘Wat ben je toch een ezel’, is dat bepaald niet positief bedoeld.

Nu kan een mens nog dommer zijn dan een ezel. Daarop slaat de uitdrukking: ‘Een ezel stoot zich in ‘t (al)gemeen niet tweemaal aan dezelfde steen’. Mensen maken nogal eens dezelfde fouten.

De profeet Jesaja heeft het over de domheid van het rund en de domheid van de ezel. Tegelijk zegt hij dat in ’t gemeen deze beesten wijzer zijn dan de mensen. Hoor maar wat hij zegt (Jesaja 1: 3): ‘Een rund kent zijn bezitter en een ezel de kribbe van zijn eigenaar maar Israël heeft geen kennis. Mijn volk heeft geen inzicht’.

Op basis van deze tekst zien we bij de kerststallen vaak een rund en een ezel. Ze staan daar niet voor de gezelligheid. Het is ook niet om maar wat dieren een mooi tafereel te laten vormen. Een olifant of een tijger zouden dan niet misstaan. Neen, het rund en de ezel hebben verkondigingswaarde.

Kijk nou toch: een rund en een ezel, algemeen bekend domme dieren… (?), zij weten waar ze moeten zijn: bij de kribbe. Ze weten dat daar hun heer, hun Heer ligt! Maar Gods volk heeft geen inzicht. Herodes komt niet. Jeruzalem loopt niet uit. Dat is toch een drama.

Hoe is het nu met ons? We blikken terug op Kerst. Hebben wij inzicht? Weten we Hem die in de kribbe lag op waarde te schatten? Hebben wij kennis? Neen, dan wordt niet verstandelijke kennis bedoeld. Maar hebben wij omgangskennis? Kennen we Hem, erkennen we Hem, vinden we in Hem de Heiland van de wereld, onze Redder? Leven we met Hem in 2018?

Je wilt toch geen rund zijn? Sterker: je wilt toch niet dommer dan een rund zijn?

Je wilt toch geen ezel zijn? Sterker: je wilt toch niet dommer dan een ezel zijn?

Je wilt je toch niet aan deze Steen stoten?

G.J. Mink