Goedkope genade?

Indertijd heeft Dr. W. Dekker bij zijn afscheid van de IZB een boek geschreven met als titel: ‘Tegendraads en bij de tijd’. Dekker schreef dit boek vanuit zijn jarenlange bezig zijn met het werk van de Duitse theoloog Bonhoeffer, die op 9 april 1945 ter dood werd gebracht o.a. omdat hij betrokken was geweest bij een groep officieren, die een mislukte aanslag op Hitler hadden gepleegd. Zijn laatste woorden waren: ‘Dit is het einde, voor mij het begin van het leven’.

Dekker schrijft dat Bonhoeffer constateerde dat de genade in de loop van de eeuwen veel te goedkoop was geworden. Een ‘evangelie-light’. Datzelfde zou nu kunnen gebeuren, zegt Dekker, wanneer we in de verkondiging bijna uitsluitend en alleen de liefde van God naar voren zouden brengen. Hij stelt: Je hoort vrijwel nooit meer spreken over een toornende, oordelende God. Alsof mensen wel iets van Gods liefde zouden kunnen begrijpen als ze niets van zijn toorn begrijpen.

Heel de verkondiging in het Nieuwe Testament over de liefde van God staat in het kader van het gered worden van de ‘toekomende toorn’ (Matteüs 3: 7, Lucas 3: 7,

Handelingen 17: 31, 24:25, 1 Tessalonicenzen 1: 10). Als we menen dat mensen nog de verkeerde associaties hebben met ‘hel en verdoemenispreken’, laten we dan liever zwijgen in plaats van een half verwaterd evangelie vertellen over een ‘lieve’ God die niet bestaat. Want met dat evangelie komen mensen namelijk bedrogen uit! Het is niet opgewassen tegen de werkelijkheid van het leven waar God oordelend, scheiding makend doorheen trekt. Deze werkelijkheid schuurt en kraakt totdat ze door het

eindgericht heen, nieuw zal worden. We kunnen daarom beter zwijgen dan een half en uit zijn verband gerukt evangelie vertellen.

Het zou echter ook, vervolgt Dekker, een uitdaging kunnen zijn juist in onze tijd, waarin op schrikbarende wijze het onrecht heerst op aarde, het evangelie primair te vertellen als de boodschap aangaande God die recht doet! Dat is een verhaal dat hout snijdt, ook al blijft het even onvoorstelbaar als het verhaal over de liefde van God. God doet recht en zal allen, die het onrecht hebben liefgehad, rechtvaardig oordelen. De beul zal niet eeuwig een voorsprong houden op zijn slachtoffers. Tegelijk klinkt in deze boodschap dan een dringend appèl om zelf aan de goede kant te staan. Geloven is gehoorzamen. Geloven is aan de kant van de ontrechten staan. Geloven is het recht liefhebben in alle kleine en grote beslissingen van het leven.

Ik wilde u deze woorden niet onthouden bij het verder doordenken over het vormgeven aan onze gemeente nu en in de toekomst.