Afgelopen week begon het gemeentefeest met een gemeenteavond in de Grote Kerk. Het thema: ‘Samen’, naar aanleiding van Efeze 3. Komende weken zullen we als predikanten onze bijdragen plaatsen. Vandaag deel 1: Samen – met de kerk van alle tijden en plaatsenDe Grote Kerk. Dan denken wij al snel aan het kerkgebouw waar we zondags onder andere mogen samenkomen. Maar er is nog een grotere kerk. Dat is de kerk van alle tijden en plaatsen. Zoals Paulus spreekt over ‘alle heiligen’, die je nodig hebt om de lengte, breedte, diepte en hoogte te leren kennen van evangelie. Zoals we iedere zondag belijden: ‘Ik geloof in een heilige, algemene, christelijke kerk, de gemeenschap der heiligen.’

Daarom in deze eerste bijdrage wat gedachten over de kerk. Wat is de kerk?

Nederlandse Geloofsbelijdenis

De kerkvader Augustinus sprak over een zichtbare kerk en een onzichtbare kerk. De zichtbare kerk, dat is de gestalte van de kerk zoals wij die kunnen waarnemen. De gebouwen, de ambtsdragers, de gemeenteleden. Dat wat voor ogen is. De onzichtbare kerk zijn allen die door een levend geloof aan de Heere Jezus zijn verbonden. Daarover spreekt de Nederlandse Geloofsbelijdenis in artikel 27:

Wij geloven en belijden een enige Katholieke of algemene Kerk, dewelke is een heilige vergadering der ware Christ-gelovigen, al hun zaligheid verwachtende in Jezus Christus, gewassen zijnde door zijn bloed, geheiligd en verzegeld door den Heiligen Geest. Deze Kerk is geweest van het begin der wereld af, en zal zijn tot het einde toe; gelijk daaruit blijkt, dat Christus een eeuwig Koning is, dewelke zonder onderdanen niet zijn kan. Diezelfde belijdenis noemt vervolgens drie kenmerken van de ware kerk.

1. De zuivere prediking van het Evangelie;
2. De zuivere bediening van de sacramenten;
3. De handhaving van de christelijk tucht.

Als die kenmerken gevonden worden stelt de Geloofsbelijdenis zelfs dat ‘eenieder schuldig is zich bij de ware Kerk te voegen’.

Kerk als moeder

Dat is hoge taal. De kerk is als een moeder. In haar schoot worden we (groot)gebracht onder het evangelie. Onder haar hoede worden kinderen en volwassenen geroepen tot geloof en bekering. Wordt door de werking van de Heilige Geest het levende geloof geschonken. Onder haar vleugels schuilen we in dagen van rouw en verdriet, zingen we in dagen van vreugde en blijdschap. Zoals bij een moeder. Calvijn haalt in dit geval de kerkvader Cyprianus aan met zijn beroemde woorden: ‘Wie de kerk niet als moeder heeft, kan God niet als Vader hebben’.

Andere beelden

Tot slot nog enkele andere beelden. De Bijbel noemt de kerk ook wel ‘een bruid’. Of: ‘een lichaam’. Of: ‘een gebouw’. Allemaal beelden die ons verbinden aan de Koning van de kerk, de Heere Jezus Christus. Hij is de Hoeksteen, de Bruidegom, het Hoofd. Op de gemeenteavond noemde ik als laatste nog mijn persoonlijke voorkeur, het beeld dat Augustinus ergens aanhaalt: de kerk als veldhospitaal. Een plaats waar gewonde, zondige en verloren mensen het moeten hebben van de Hemelse Medicijnmeester.

Ds. P.D. Teeuw