Kijken naar het hart

De mens kijkt naar het uiterlijk, maar de HEER kijkt naar het hart’ (1 Samuël 16: 7).

Vanuit de rust die ons wordt geschonken aan de voeten van Jezus mogen we Hem leren volgen in het alledaagse leven.

Op de voorposten, de plekken waar we ons leven leven, en waar we ons soms verwonderd realiseren: ‘Op deze plaats is de Heer aanwezig, dat besefte ik niet.’

Het volgen van Jezus wordt concreet in dat gewone leven.

En het kent vele facetten. Soms hebben christenen het idee dat het volgen van Jezus gaat over het met woorden delen van het evangelie, zodat een ander tot geloof komt. Dat kan zeker een facet van de navolging zijn. Maar doorgaans begint het daar niet mee. We bouwen aan relaties met mensen om ons heen, delen eenvoudigweg het leven met elkaar. En wat als eerste zichtbaar wordt voor een ander is hóe wij het leven leven. Daarom is een eerste facet van het volgen van Jezus: karaktervorming onder leiding van de Geest. Anders gezegd: dat de vrucht van de Geest meer en meer gaat groeien in ons leven.

Als we Jezus mogen volgen, zijn we niet alleen maar bezig met onszelf. Dan gaan we door de wereld met open ogen en oren, om al Gods tekens te verstaan. Dan leren we om wat gaande is in onze (leef)wereld te bezien vanuit de waarden van Gods koningschap. Met het thema ‘geestelijke karaktervorming’ in gedachten, las ik over het recente aftreden van Boris Johnson als premier van Groot-Brittannië. Daar speelden tal van affaires een rol, zo begrijpen we uit de media. Maar als je alles wat op je in laat werken, zie je toch vooral hoe het bij deze man schortte aan vruchten van de Geest als integriteit, eerlijkheid en de bereidheid om verantwoording af te leggen. En we zien breder, ook dicht bij huis, dat de tendens lijkt om vooral charismatische leiders op het schild te heffen. Ook al leert de geschiedenis hoe link dat kan zijn. Juist onzekere tijden lijken dit soort leiders als het ware op te roepen. Als onze onzekerheid maar wordt weggenomen en we simpele antwoorden te horen krijgen.

Maar kijkend vanuit de navolging van Jezus worden we bepaald bij karaktervorming. En wel onder leiding van de Geest, die zijn vrucht laat groeien. Dan wordt in deze wereld zichtbaar hoe het écht goede leven eruit kan zien. Wat betreft leiderschap vat 1 Samuël 16: 7 de kern samen: de mens kijkt naar het uiterlijk (à la koning Saul), maar de HEER kijkt naar het hart. Het hart geeft in het bijbelse spreken niet alleen leven, maar gaat ook over de kwaliteit van ons karakter. Denk aan Psalm 51: 12: ‘Schep, o God, een zuiver hart in mij, vernieuw mijn geest, maak mij standvastig, verban mij niet uit uw nabijheid, neem uw Heilige Geest niet van mij weg.’

Wij allen worden op de één of andere manier, van tijd tot tijd, geroepen om leiding te geven. In het werk dat we doen, als ouders, in de kerk, in het politieke leven. Kijken naar een ander kan helpen. Of diegene je nou inspireert of juist vooral laat zien hoe het níet moet. Maar uiteindelijk mogen we allemaal bidden om dat zuivere hart. Om de vrucht van de Geest. Als we ergens geroepen worden het voortouw te nemen. Maar ook als we geroepen worden te dienen. En leert Jezus ons niet dat leiden en dienen heel dicht bij elkaar liggen?

Laten we zo deze zomerse weken met open ogen en oren door de wereld gaan. Biddend om de leiding van Gods Geest, bijvoorbeeld met woorden uit het lied We seek Your Kingdom:

‘Laat vrede, waarheid en gerechtigheid overal regeren.

Wees met ons aanwezig in het publieke domein.

Vul allen die leiding geven met uw integriteit.

We bidden dat we ook deze zomerperiode trouw mogen blijven in ons leiding geven en dat we onbaatzuchtig zijn in ons dienen, voortdurend liefhebbend.

Amen.

Ds. Michiel Vastenhout’