Lang leve de saaie, niet-coole kerk

Naar aanleiding van de problemen in verschillende Amerikaanse megakerken schreef Brett McCracken (The Gospel Coalition) een prikkelend artikel. Een paar fragmenten:

Duurzaam
Het is tragisch om (hippe) kerken ten onder te zien gaan. Daar mogen we niet blij mee zijn. We moeten treuren én lessen trekken. De eerste les is dat relevantie geen vervanging is van eerbied maar dat die eerbied veeleer in de weg kan staan. Het christelijke leven is niet gericht op aardig gevonden worden, maar op het liefhebben van God en onze naaste. Niet trendy, maar trouw zijn is belangrijk. In plaats van voortdurend wedijveren met onze buren, collega’s of vrienden in geld, goed of status, dienen we geworteld zijn in Gods onveranderlijke Woord. Boete en bekering, dagelijkse gehoorzaamheid aan de gehele raad van God en een stille toewijding aan geestelijke oefeningen als gebed en meditatie, zijn weinig baanbrekend. Maar het zijn wel de dingen die een gezond en duurzaam geloof bevorderen. Met elke trendy kerk die weer sluit en elke supervoorganger die onderuitgaat, dringt hopelijk dit besef tot steeds meer christenen door.

Misschien is juist de saaie, niet-coole, onverholen ‘kerkse’ kerk iets goeds. Een christendom dat niet ons consumentengedrag aanspreekt en niet zijn richting laat bepalen door Twitter, is misschien precies het soort geloof dat we nodig hebben.

Yuppenkerk
Ergens voelt dat tegenstrijdig. Een megakerk waar velen honderden of duizenden twintigers enthousiast aanbiddingsmuziek meezingen en geïntrigeerd luisteren naar de preek van de voorganger lijkt een geweldige triomf. Omdat in de kerk onze maatstaven voor succes veelal gespiegeld zijn aan die van de vrije markt, denken we in het succes van aantallen. Immers, hoe meer, hoe beter en de klant is koning. Dus als een coole kerk afgeladen is met hippe yuppen, ‘werkt’ het blijkbaar. Maar dat is de vraag. Werkt het echt als zoveel van die hippe kerkgangers binnen tien jaar geloof en kerk vaarwel zeggen? Immers, het langetermijnresultaat van de yuppenkerken is veelal dramatisch. Er zijn natuurlijk veel redenen aan te wijzen waarom zoveel millennials de kerk verlaten. Maar ik ben ervan overtuigd dat de ‘relevante’ kerken waarin ze als kind zijn opgegroeid, geen stevig geloofsfundament hebben gelegd. In plaats van hen te wortelen in het oude verhaal, werd het geloof als iets nieuws gepresenteerd. In plaats van hen te brengen tot heiligheid, werden ze opgeroepen om relevant te zijn. In plaats van hen onder te dompelen in de Bijbelse leer, hen stevig te onderwijzen in het wezen van de kerk en theologisch rechtzinnig op te voeden, werden ze volgegoten met moralistisch, therapeutisch deïsme. Het effect daarvan spreekt boekdelen.

Heiligheid
Aan hen die lid waren van zulke kerken: Het is begrijpelijk dat jullie afgemat zijn. Het is niet verbazend dat jullie zijn ontworteld. Maar er is een betere manier. Zoek een gemeente vol mensen die zoeken meer en meer het beeld van Christus gelijkvormig te worden in plaats van een kerk waar iedereen eruit wil zien volgens de laatste mode. Zoek naar een kerk waar iedereen dezelfde gedrevenheid heeft voor de persoon van Jezus, Zijn Woord en het streven naar heiligheid in plaats van een kerk waar iedereen dezelfde muziek- en kledingstijl heeft. Zoek een kerk waar Jezus in het middelpunt staat in plaats van de charismatische superstervoorganger en waar de dominee een ootmoedige, benaderbare man is die betrouwbaar is in leer en leven. Zoek een gemeente waar de christelijke geschiedenis en traditie geëerd worden en waar continuïteit met het verleden gekoesterd wordt. Blijf weg bij kerken die bezig zijn met ‘herontdekt’ of ‘fris’ geloof, waar gewoonten en tradities uit het verleden met argusogen worden bekeken. Zoek een kerk waar de boodschap je soms ongemakkelijk maakt en je zo dringt tot meer geestelijke groei, in plaats van een boodschap die afgestemd is op je comfort zonder dat je uitgedaagd wordt. Een gemeente waar heiligheid belangrijker is dan een ervaring gericht op ‘zoekers’.

Lange adem
In een wereld vol duizelingwekkende, inwisselbare trends lijkt er zoveel met dezelfde snelheid van het toneel te verdwijnen als dat het er verscheen. Merken, beroemdheden, (protest)bewegingen, instituties en ideeën komen op, blinken en verzinken. In die wereld kunnen we het christelijk geloof zomaar verkeerd opvatten als de zoveelste rage, even fragiel als de laatste TikTok die ‘viral’ ging. Maar het christenleven moet geheel anders zijn. Een duurzame gehoorzaamheid, een zaak van de lange adem en een stille toewijding om Jezus trouw na te volgen. En dat in gemeenschap met anderen. In goede en slechte tijden, in voor- en tegenspoed.

Zal deze vorm van ploeterend en traditioneel christendom een Insta-hit worden? Waarschijnlijk niet. Wel zal het christenen helpen om te groeien naar geestelijke volwassenheid. Zo kunnen ze de lange, gestage en vruchtbare wedloop blijven lopen, evenals de vele heiligen die hen al tweeduizend jaar daarin voorgaan. Het is mijn gebed dat u en ik tot die heiligen gerekend zullen worden.