Het jaarthema van onze Protestantse Kerk is ‘Van U is de toekomst’. De adventskalender volgt dit jaar het boek Openbaring, onder de titel ‘In een ander licht’. Prachtig gevonden! Want dat is precies wat dit laatste boek van de Bijbel doen wil: dat wat gaande is in deze wereld in een ánder licht zetten. Dat wat donker is, wordt in Góds licht geplaatst. Dat wat verborgen is, wordt onthuld, soms ontmaskerd. Het hemelse perspectief tilt ons uit boven de waan van de dag en laat zien hoe het hier op aarde eens zal worden. Want de toekomst is van Hém!
In onze wijken willen we in de komende tijd van Advent gedeelten lezen uit het laatste Bijbelboek. Na de introductie (1: 1-8) begint in hoofdstuk 1: 9 het eerste visioen, dat van de zeven brieven aan de wereldwijde kerk. Vers 9 trof mij in een tijd van toenemende polarisatie, in samenleving én kerk, over de vraag hoe de COVID-pandemie te bestrijden en met het virus te leven.
Johannes stelt zich namelijk voor en het eerste wat hij zegt is: ‘Ik ben jullie broeder.’ Dat lijkt me nog altijd een fundamenteel uitgangspunt in de kerk. Het eerste dat we delen van onszelf en waaraan we denken bij de ander, is niet zijn of haar standpunt over (corona)thema x, y of z. Het eerste is: we zijn broeders en zusters. In de Mexicaanse kerk werd dat er in de dagelijkse omgang met elkaar altijd bijgezegd. Wij waren áltijd hermano (broeder) Miguel en hermana (zuster) Sandra.
Johannes zet in bij de familieband. En dat geeft hem de ruimte om vervolgens ook te wijzen op een andere band. Hij en de gelovigen in Asia zijn deelgenoten. Samen delen. Maar wát delen ze? En wat is de rol van Jezus? Bijbelvertalingen kiezen hierin een ander spoor:
- Deelgenoot in de verdrukking en in het Koninkrijk en in de volharding van Jezus Christus (HSV)
- Die net als u in ellende verkeert, maar ook door Jezus met u deel in het koninkrijk en in standvastigheid (NBV)
- Die door onze eenheid met Jezus net als u deelt in de ellende, het koninkrijk en de standvastigheid (NBV21)
Hier raakt de NBV21 de kern. Het Grieks maakt een opsomming van drie dingen: ellende, koninkrijk en standvastigheid. En de woorden ‘in Jezus’ zijn als een accolade om alle drie die dingen heen. Dus niet alleen om ‘volharding’ (HSV) of om ‘koninkrijk en standvastigheid’ (NBV). Maar ook om ‘ellende’ of ‘verdrukking’. Ook dat heeft te maken met Jezus. Met het zijn ‘in Hem’. Het boek Openbaring gaat over de navolging van het Lam. Over de manier waarop de kerk haar roeping in de wereld verstaat.
Daarbij is de weg van de minste weerstand, de weg van het aanpassen aan wat
maatschappelijk gangbaar is, heel verleidelijk. Meedoen met de keizerverering in de publieke ruimte en in de privésfeer Jezus vereren. Maar als we delen in het koningschap van Jezus, dan is het vereren van de keizer hoe dan ook geen optie. Het komt erop aan om standvastig te zijn. Vol te houden!
Maar dan gaat de accolade óók om de ‘ellende’ of de ‘verdrukking’. Dat is een kernwoord voor de manier van kijken in het boek Openbaring. Het is de constatering dat we als christenen leven met de opstanding van Jezus in de rug, maar met de definitieve doorbraak van Gods nieuwe wereld nog voor ons. En daarom is deze wereld nog niet hoe ze zal gaan worden: de plek waar Gods koningschap voor altijd de norm zal zijn. En daarom is deze wereld nog een plek waar pandemieën voorkomen, waar samenlevingen verdeeld kunnen raken, waar de ongelijkheid wereldwijd ontluisterend is, waar de schepping zucht. En wij weten dat het anders kán, anders zou móeten en anders gaat wórden. Want Jezus leeft! Dat ervaren van een groot verschil tussen norm, werkelijkheid en toekomst, dát noemt Johannes ‘ellende’.
Ook als kerk zijn we vaak teveel gericht op de huidige stand van zaken en niet op wat de norm is in het licht van Jezus’ opstanding. Daarover kraakt Christus harde noten in de zeven brieven. Maar dat komt natuurlijk alleen maar binnen als we beseffen: we delen samen datzelfde uitgangspunt. Namelijk dat de accolade die alles omvat onze eenheid met Jezus (NBV21) is. De familie van Jezus Christus baalt er heilig van dat deze wereld nog niet is zoals ze worden zal (ellende), omdat ze weet dat Jezus nu al koning is (koninkrijk). Maar dat zet ons juist in beweging om nu al (standvastigheid) tekenen op te richten van dat Koninkrijk. Door wat gaande is in deze wereld in een ánder licht te plaatsen. Want van Hem is de toekomst.