Vaak voel je je een klein mens. Heel veel dingen, heel veel omstandigheden laten zich niet veranderen. Als je als kwetsbaar mens niet vermorzeld wilt worden door andere mensen of door de omstandigheden, moet je slim zijn.
In de Bijbel lezen we over slim-zijn, beter gezegd: wijs-zijn. Dit is het thema van het Bijbelboek Spreuken. Het gaat over de wijsheid van God. Als je klein bent, moet je wijs zijn, de wijsheid van God hebben. Dan gaat het in je leven goed.
Wat is nu Gods wijsheid? De spreukendichter (30: 25) geeft op deze vraag antwoord in een dierkundeles. Hij wijst op de hagedis. Misschien ken je ze wel. Ze komen ook in ons land voor, maar meer nog in de landen rondom de Middellandse Zee. Hagedissen zijn diertjes die tot zo’n 30 cm lang zijn. Aan de onderzijde van hun tenen zitten hechtschijfjes. Daardoor zijn ze in staat in alle richtingen langs de muren te lopen. Zelfs op hun kop en langs zolderingen.
Heel wat mensen vinden het vieze beestjes. Ze zijn zo vlug, zo ongrijpbaar. En je zou het akelig vinden als een hagedis je huis zou zijn binnengeslopen. Je doet er moeite voor om hem te verwijderen.
Sommige mensen hebben last van smetvrees. Anderen hebben juist het tegendeel. Daar kun je het ronduit vervuild noemen. Soms is het zo erg, hun ‘huis in puin’, dat ze geen mensen kunnen ontvangen. Ik stel me zo voor dat dit in een koninklijk paleis niet het geval is. Daar moet het schoon zijn. Daar is het schoon, zeker als er hoge gasten komen. Als een koning zo’n hagedis ziet, een vies gezicht trekt, roept hij een lakei, iemand van de huishoudelijke dienst en zegt: doe dat vieze beest alsjeblieft weg. Dat is toch geen gezicht, als straks een collega van me op staatsbezoek komt of als ik mijn ministers moet ontvangen. Maar dat zegt de koning niet…. Waarom niet? Omdat hij er geen oog voor heeft? Neen, daarom niet. Waarom wel? Omdat hagedissen wijze beestjes zijn.
Wat is de wijsheid van de hagedis? De wijsheid van de hagedis is dat ze insecten opeet: vliegen, muggen en spinnen. Met andere woorden: die hagedis is nuttig. Hij zorgt ervoor dat anderen in rust en vrede kunnen leven. Daarom is het fijn als er een hagedis in de omgeving is. Dan heb je ook geen spuitbuis met insectenverdelger nodig. Wel zo milieuvriendelijk.
Wat kunnen we, moeten we volgens de Spreukendichter leren van de hagedis? We moeten er naar streven dat mensen niet een hekel aan ons hebben. Wat zou het mooi zijn dat de mensen het fijn vinden als wij in hun buurt zijn. Het is verstandig om nuttig te zijn voor anderen.
Van de hagedis kunnen we leren om werkelijk een naaste te zijn voor degene die op onze weg komt. Niet aan onszelf denken, maar aan een ander.
Dan ben je werkelijk wijs!
G.J. Mink