De samenkomst van de gemeente | De Geloofsbelijdenis

Het uitspreken van een belijdenis behoort tot de kern van het geloof. Denk aan de geloofsbelijdenis van Israël: Luister, Israël! De HEERE, onze God, de HEERE is één! (Deut. 6:4). In het Nieuwe Testament komen we ook geloofsbelijdenissen tegen. Later is de belijdenis uitgegroeid tot een trinitarische: het geloof in Vader, Zoon en Heilige Geest wordt uitgesproken. In de Vroege Kerk vinden we dit al in de tweede eeuw uitgewerkt in de Apostolische Geloofsbelijdenis of de Twaalf

Artikelen die we in onze diensten op zondagavond het vaakst horen. Het belijden van het geloof is in de Vroege Kerk een vast onderdeel van de doopliturgie.

Verwonderd en dankbaar wordt in de Geloofsbelijdenis nagezegd wat de Heere in het Woord heeft voorgezegd. Tevens wordt tegenover dwaalleer beleden wat waarheid is. In de tijd van de Reformatie wordt de Geloofsbelijdenis op verschillende manieren gebruikt. We vinden ze in een liturgie van een doopdienst, in het ons bekende Avondmaalsformulier, in de gewone liturgie op zondagmorgen, vóór de preek of erna als reactie op Gods Woord. De Geloofsbelijdenis heeft uiteindelijk in veel gemeenten een plaats gekregen in de tweede dienst van de zondag. Dat kan te maken hebben met het feit dat die dienst in principe een leerdienst is. In een leerdienst komt vaak de catechismus aan de orde. De Geloofsbelijdenis wordt in die catechismus uitgelegd. De Geloofsbelijdenis begint met het ‘Ik geloof’. Dit geloof is persoonlijk, maar niet individualistisch. Het persoonlijke ‘ik’ is opgenomen in het gemeenschappelijke ‘wij’. De geméénte belijdt. Ze belijdt wie de Heere voor haar is. Zo gezien is het een soort liefdesverklaring aan Gods adres! De gemeente belijdt tezamen, elkaar versterkend in het geloof en aanmoedigend. De gemeente belijdt met de kerk wereldwijd. De gemeente belijdt ook naar de buitenwacht. In dit geloof gaat ze de wereld weer in. De Geloofsbelijdenis kan op verschillende manieren vorm krijgen. De predikant kan haar namens de gemeente uitspreken. De Geloofsbelijdenis kan ook gezongen worden. Zie de twee versies ervan bij de twaalf Enige Gezangen. De melodie van die gezangen is velen onbekend. Er staan andere, bekendere melodieën in de bundel Weerklank. Soms wordt de gemeente gevraagd om te gaan staan. Het is in ieder geval belangrijk om uit te laten komen dat het belijden van het geloof niet iets van de dominee is, maar van de hele gemeente. De geloofsbelijdenis kan ook ontmaskerend werken: geloof ik met hoofd en hart in deze Drieënige God, heb ik Hem lief? Daar gaat het om en op die toonhoogte wil de Heilige Geest ons brengen, tot eer van God.