God en de elementen

Overstromingen dreigden en vonden vorige week op beperkte schaal plaats. De gemalen maakten overuren. Kades liepen onder. Het water in de Linge, maar ook in de Merwede stond hoog. Het viel gelukkig allemaal mee. Dat was zeventig jaar geleden bepaald anders. De watersnood teisterde het zuidwesten van ons land. Ook Sliedrecht ging het niet voorbij.
Toen ik bijna veertig jaar geleden in Arnemuiden predikant was, hadden uiteraard nog veel meer mensen dan nu het aan den lijve ondervonden. De ramp stond velen op het netvlies. Op Walcheren was het toen nota bene nog geen negen jaar geleden dat het eiland ook al met zeewater overspoeld was, toen ten gevolge van de ‘inundatie van Walcheren’, door de geallieerden noodzakelijk geacht om de Duitse troepen te verdrijven en de Schelde te openen voor de bevoorrading van de bevrijdingstroepen, die graag gebruik gingen maken van de haven van Antwerpen. Ingrijpende en aangrijpende verhalen. Deze weken is op de televisie een indrukwekkend vierluik te zien dat aan deze overstroming is gewijd. Mij trof iets van de geestelijke dimensie. Een van de geïnterviewden legde de relatie met het geloof van vele Zeeuwen: ‘Een mens voelt zich klein, afhankelijk van God’.
De presentator had hiervoor helaas geen antenne. Hij reageerde met: ‘Ja, de elementen kun je moeilijk bedwingen’.
Mensen beleven soms hetzelfde, maar ondertitelen anders. En God lijkt verdwenen…. Uiteraard is het goed dat de Deltawerken kwamen. Te laat weliswaar, maar noodzakelijk. Maar zijn we nu veilig? Minister Neelie Smit-Kroes, de toenmalige minister van Verkeer en Waterstaat, zei bij de ingebruikstelling van de Oosterscheldestormvloedkering: ‘Zeeland is
veilig’. Maar is dat zo? En is dit zo met de stijging van het zeeniveau ten gevolge van de klimaatverandering? Het is op zijn hoogst tijdelijk veilig. Waar zoek je je
veiligheid, je bescherming, als kwetsbare mensen? Daar is meer voor nodig dan verhoging van dijken en het bouwen van een kering. Zet het ons aan om te getuigen van Hem, in wiens hoede we veilig zijn? Of durven we hier geen woorden aan te wijden? Toen het hoge water op die bewuste zondag in 1953 in Katwijk aan Zee kwam, straten onderliepen en er desondanks toch velen naar de kerk kwamen, las de dominee gewoon zijn al voorbereide preek en gebed voor alsof er niets aan de hand was. Jaren later hoorde ik er nog mensen met teleurstelling en verontwaardiging over spreken.
Een volk dat God er niet bij betrekt, is aan de elementen overgeleverd.
Het is pas echt een ramp als het meest elementaire (!) wordt gemist.

Een vriendelijke groet vanuit de pastorie aan de Batelier,
ds. G.J. Mink